Działka nad rzeką lub jeziorem wydaje się niezwykle kuszącą propozycją. Podczas wakacyjnych wypadów nierzadko widzi się domki stojące blisko brzegu. Dlatego też osoby, które decydują się na takie rozwiązanie, reagują zaskoczeniem, gdy nie otrzymują pozwolenia na budowę.
Atrakcyjnie zlokalizowana działka w niskiej cenie to okazja. Jeśli jednak na taką trafimy, warto zastanowić się, co jest tego powodem. Być może właśnie z jakichś przyczyn nie ma możliwości postawienia na niej nieruchomości? Aby uniknąć tego typu niespodzianek, należy zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Jeśli dla danego obszaru taki plan nie został uchwalony, należy wystąpić z wnioskiem o decyzję dotyczącą warunków zabudowy.
Pierwszą zasadą, o której bezwzględnie trzeba pamiętać, jest to, że nie otrzymamy pozwolenia na budowę na obszarach chronionych. Dodatkowo w parkach zabudowa musi się znajdować co najmniej 100 m od wody
Informacji o możliwościach budowy domów nad rzeką czy zbiornikiem wodnym nie znajdziemy w przepisach dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Tego rodzaju kwestie są regulowane przez przepisy lokalne – wspomniany wyżej plan miejscowy lub decyzję o warunkach zabudowy - oraz rozporządzenia wojewody o utworzeniu parków krajobrazowych lub obszarów chronionego krajobrazu. W rozporządzeniach są zawarte zasady określające sposób ochrony takich terenów.
W pewnych przypadkach inwestor może jednak starać się o uzyskanie zwolnienia od zakazu budowy, pod warunkiem, że planowa inwestycja nie będzie utrudniać ochrony przed powodzią i nie spowoduje zwiększenia ryzyka powodziowego.
Warto również pamiętać, że z możliwości zabudowy są zawsze wyłączone wszystkie tereny wskazane jako obszary szczególnego zagrożenia powodzią przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Mapy takich miejsc są dostępne na portalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Inwestor może spróbować uzyskać zwolnienie od zakazu budowy na wybranym terenie, o ile planowa budowa nie będzie utrudniać ochrony przed powodzią i nie spowoduje zwiększenia ryzyka powodziowego. Wniosek wraz z wymaganymi dokumentami należy złożyć do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej.